Şantiye şefliği, yapı projelerinde büyük sorumluluk gerektiren ve belirli meslek gruplarına yasal olarak tanınmış bir görevdir. 2025 yılı itibariyle, birçok mühendislik ve teknik disiplinin bu görevi üstlenip üstlenemeyeceği konusu sıkça gündeme gelmektedir. Bu kapsamda, “Makine mühendisi şantiye şefi olabilir mi?” sorusuna resmi mevzuat ve uygulama esasları çerçevesinde yanıt vereceğiz.
Şantiye Şefi Kimdir?
Şantiye şefi, bir yapının inşa sürecinin başından sonuna kadar, projeye uygunluk, iş güvenliği, denetim ve uygulama takibi gibi tüm teknik süreçlerden sorumlu olan kişidir. Şantiye şefinin yetki ve görev tanımı, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yayımlanan “Şantiye Şefleri Hakkında Yönetmelik” ile belirlenmiştir.
Makine Mühendisi Şantiye Şefi Olabilir mi?
Hayır. 2025 yılı itibariyle makine mühendisleri şantiye şefi olamaz.
Neden?
“Şantiye Şefleri Hakkında Yönetmelik” açıkça belirtmektedir:
Yalnızca yapı işleri ile ilgili diploması bulunan meslek mensupları, yani inşaat mühendisleri, mimarlar ve inşaat teknikerleri, yapı projelerinde şantiye şefi olarak görevlendirilebilir.
Makine mühendisliği, yapı işleri kapsamına girmediğinden dolayı, bu yetkiye sahip değildir.
Peki Makine Mühendisleri Hangi Görevleri Üstlenebilir?
Her ne kadar şantiye şefi olamasalar da, makine mühendisleri yapıların mekanik sistemleriyle ilgili görev ve sorumluluklar üstlenebilirler. Örnek olarak:
- Mekanik tesisat proje müellifliği (ısıtma, soğutma, havalandırma, yangın tesisatı, sıhhi tesisat vb.)
- Mekanik uygulama denetçisi (Yapı Denetim firmalarında)
- Mekanik sistem şantiye sorumlusu
- Enerji kimlik belgesi düzenleme yetkisi
- Isı yalıtım raporu onayı
Ancak bu görevlerin hiçbiri, şantiye şefi sıfatıyla doğrudan yapı üretiminin bütünsel yönetimini kapsamaz.
Şantiye Şefi Olabilecek Meslek Grupları (2025)
Meslek Grubu | Şantiye Şefliği Yetkisi | Açıklama |
İnşaat Mühendisi | Evet | Her tür yapı sınıfında görev alabilir. |
Mimar | Evet | Belirli yapı türlerinde görev alabilir. |
İnşaat Teknikeri | Evet | Sadece düşük yapı sınıflarında (örneğin konut, tek katlı yapılar) görev alabilir. |
Makine Mühendisi | Hayır | Yapı şantiye şefi olamaz. Sadece mekanik sistemlerde görev alır. |
Elektrik Mühendisi | Hayır | Yapı şantiye şefi olamaz. Elektrik tesisatı ile ilgili görev alır. |
Harita Mühendisi | Hayır | Şantiye şefi olamaz. Röleve, aplikasyon, kadastro gibi görevlerde çalışır. |
Sık Sorulan Sorular
Makine mühendisi şantiye şefi olmak için ek bir belge alabilir mi?
Hayır. Hiçbir belge, sertifika veya kurs, şantiye şefliği yetkisi sağlamaz. Bu yetki, sadece diploma alanı ile ilgilidir.
Karma projelerde (örneğin otel + mekanik sistem) şantiye şefliği yapılabilir mi?
Hayır. Yapının tümüyle ilgili olan şantiye şefliği görevini ancak yapı disiplininden mezun kişiler üstlenebilir. Makine mühendisi sadece mekanik bölümlerden sorumlu tutulabilir.
Makine mühendisleri proje müellifi olabilir mi?
Evet. Mekanik tesisat sistemlerinde (ısıtma, soğutma, yangın, havalandırma vb.) proje müellifi olabilirler.
2025 yılı itibariyle makine mühendisleri, yapı projelerinde şantiye şefi olarak görev alamaz. Bu görev yalnızca inşaat mühendisi, mimar ve sınırlı ölçüde inşaat teknikerlerine tanınmıştır. Ancak makine mühendisleri, yapının mekanik sistemleri üzerinde geniş yetkilere ve sorumluluklara sahiptir.
Yapı sektöründeki mesleki yetkiler, yalnızca uzmanlık alanına ve ilgili yönetmeliklere göre tanımlanır. Bu nedenle görev almayı planladığınız alanla ilgili mevzuat düzenlemelerini yakından takip etmeniz büyük önem taşımaktadır.